Dat er de voorbije dagen bij de helft van de bevolking een corona-moeheid optrad, was alvast niet te merken in mijn mailbox. Heel wat mensen hadden vragen over concrete tips, zowel lees – en kijktips als wat te doen tegen verveling en angst of onmacht. Een vaak terugkerend item kwam voor in de vraag van Lydia uit Nederland, die deze blog al vanaf 2008 leest. Zij schrijft : “Op sociale media en in de pers lees ik dat mensen met autisme verbazend goed om kunnen met de lockdown en fysiek afstand houden. Zou dat kunnen omdat autisten in grote mate introvert zijn? Of zou die prestatie komen door een van hun andere talenten?”

Het klopt dat er mensen met autisme zijn die erin slagen om in meer of mindere mate te overleven en het zelfs betrekkelijk naar hun zin te hebben. Of dat te maken heeft met hun introvert zijn, weet ik niet. Misschien heeft het meer te maken met hun omgeving (en de mensen daarin), hun zelforganisatie, de mate van ondersteuning en zoveel factoren die soms toevallig en soms structureel bijdragen.

Volgens mij is het wel een van die hardnekkige mythes dat een meerderheid van de mensen met autisme introvert zou zijn. Voor mensen zonder veel ervaring met autistisch denken maakt deze wijdverspreide mythe het wel lastig om onderscheid te maken tussen iemand met autisme en iemand met een introverte persoonlijkheid. Als iemand met autisme dan ‘extravert’ uit de hoek komt, raken ze het Noorden kwijt en ‘geloven’ ze vaak niet meer in het autisme.

Of ze liever zouden hebben dat deze lockdown zou blijven, betwijfel ik. Er zijn wellicht minder sociale en zintuiglijke prikkels, afhankelijk van de mate dat anderen zich aan de lockdown-regels houden. Waar ik woon is het leven alvast niet zo heel veel veranderd. Integendeel, de hele straat lijkt zich gestort te hebben op het renoveren van hun woning. Het zal een verademing zijn als ze weer naar hun werk kunnen.

De samenleving is inderdaad (tijdelijk) toegeeflijker naar bepaalde gewoontes (zoals fysieke afstand houden, in de vertrouwde omgeving blijven). Die passen meestal bij een introverte persoonlijkheid, en er zijn mensen met autisme die graag schrijven hoe ze daardoor heropleven.

Ik ontken niet dat ik af en toe graag alleen of met mijn liefste ben, en gerust dagen kan vullen met lezen, schrijven, documentaires en webinars bekijken. Toch doe ik liefst toch niet alles van thuis uit. Dat is voor mij een vermenging van thuis, ‘werk’ en ontspanning. Hoewel ik de reis naar een ‘werkruimte’ ontzie, heb ik wel nog graag dat ik ergens naartoe kan gaan om er iets te doen voor of met mensen die niet in mijn huiselijke omgeving komen. Thuiszitten vind ik af en toe wel leuk, maar, zoals een Vlaamse filosofe, Patricia de Martelaere, ooit schreef: “Thuis is een plaats om beu te worden”. Een plaats die maar waarde krijgt doordat je er niet moet blijven. Wat tegenwoordig, eind april 2020, grotendeels wel het geval is.

Het is ook een verademing dat er minder nood is aan small talk, dat gesprek dat passanten terloops aanknopen maar eigenlijk nergens over gaat. Zeker niet als je een mondmasker op hebt. Het is echter vervangen door een small rage, een kleine woede, van mensen die elkaar meetkundeles geven of met elkaar in discussie gaan hoeveel van de toegelaten drie mensen nu binnen zijn bij de bakker of slager. Of die mantelzorger met rolstoelgebruiker ook meegeteld moet worden als mens? En hoe oud een kind moet zijn om voor ‘mens’ door te gaan. Om maar te zwijgen over wie aanspraak maakt om voorrang te krijgen in de rij voor de supermarkt, apotheek of de bankautomaat. Wie laat je eerst voor: verzorgende, 65+’er, moeder met baby, of hardwerkende man? De gemoederen laaien daarbij wel eens zo hoog op, dat de Politie, die voortdurend patrouilleert, uitstapt en tussen moet komen.

Niet in het minst zijn er ook angsten (voor maskers, voor ziek worden), wegvallen van routines (bepaalde ondersteuning die wegvalt of in een andere vorm komt) en irritaties (bijvoorbeeld aan niet naleven van regels of onduidelijkheid) die het leven moeilijker en vermoeiender kunnen maken.

Er zijn ook betrekkelijk  veel  mensen met autisme die graag dingen doen die net nu niet toegestaan worden. Omdat ze te maken hebben met fysieke nabijheid, met bepaalde vertrouwde mensen (buiten) activiteiten doen, of op bezoek gaan naar bepaalde mensen (ouders, grootouders, familie, vrienden).

Ook lang niet iedereen met autisme heeft een goede interpretatie van de vaak niet zo logische regels van de overheid. Voor de ene is het duidelijk, voor de ander is het twijfelachtig, en nog een ander raakt er horendol van. Het valt te vrezen dat het er na de coronacrisis niet veel beter op zal worden. Niets menselijks is mensen met autisme vreemd ! Dat is zo vanzelfsprekend, maar helaas nog te weinig geweten.