Thijs leest regelmatig dat er behoorlijk wat autistische mensen zijn, of minstens dat er veel mensen ofwel een diagnose autisme hebben ofwel autistisch zouden zijn volgens prevalentiecijfers. ‘Toch ken ik alleen autistische mensen vanuit de media of vanop internet. Als ik op straat loop, op het werk ben of naar een autismevriendelijke ‘stille’ kermis ga, zie ik niemand waarvan ik zou kunnen vermoeden dat die autistisch is. Waar leven al die autisten dan?’

Net als een aantal andere mensen die mij zo’n vraag toestuurden, denk ik dat je het een en ander met elkaar verwart. Als je schrijft dat je weinig of geen autistische mensen opmerkt op straat, heb je daar zeker gelijk in. Het tegendeel zou me verbaasd hebben. Autisme is zelden of niet van iemands gezicht af te lezen, zeker niet als je in het dagelijks leven geen contact hebt met mensen met autisme en je autismebeeld uit de media haalt.  

Het gebeurt wel eens dat mijn liefste en ik tijdens een wandeling elkaar toefluisteren dat een bizarre man die ons en andere mensen vraagt voor hem te bidden vast autistisch is. Of dat we knipogen naar elkaar als een vrouw zich druk maakt over de inhoud van haar broodje in de broodjeszaak. Maar we beseffen wel dat we er ook volledig naast kunnen zitten. Wij zijn niet diagnostisch geschoold en we hoeden ons voor roekeloos labelen, het bestempelen van iemands gedrag.

Ook als je mij zou tegenkomen op straat, zou je niet merken dat ik autistisch was. Zeker niet als ik mijn gewoonlijke route zou volgen, in een bekende buurt zou zijn, en bezig was met te doen wat ik eerder had gepland. Ik ben uiteindelijk gewoon een mens, met bepaalde eigenschappen, waaronder autisme, maar iemand die vaak opgaat in de massa. Het gebeurt dat mensen naar me staren, maar dat is dan eerder door mijn lichamelijke kenmerken, mijn kleine gestalte en mijn vrij ongewone uiterlijk (volgens sommigen dan).

Autisme is voor de meeste mensen dus niet echt te herkennen. Of toch niet aan mij. Ik zou het je ook niet zeggen, als je het mij zou vragen. Waarom zou ik ook? Als je mij zou aanspreken, zou ik ofwel doorwandelen ofwel schrikken en zwijgen. Misschien zou ik zelfs teken doen aan de veiligheidsagenten, die zowat overal in onze stad rondhangen, dat ze u eens aanspreken en vragen naar de reden van uw bizar gedrag.

Dat je autistische mensen alleen vanuit de media of vanop het internet kent, is volgens mij niet zo verrassend. Het zijn nu eenmaal vrij laagdrempelige fora waar bijna iedereen op terecht kan. De autistische mensen die erop actief zijn, vormen echter het topje van de taart, en misschien niet eens de kers. Er zijn daarnaast nog veel andere, autistische mensen, die zich ofwel niet bekend maken als autistisch ofwel geen toegang hebben tot het internet, en al helemaal niet in de media verschijnen.  

Toch leven autistische mensen overal in de samenleving. Sommige autistische mensen wonen en werken wat meer afgelegen en beschermd of begeleid. De meeste autistische mensen komt u echter dag in dag uit tegen, op alle plaatsen en alle evenementen waar u gaat. Meestal doen ze hun uiterste best verwachtingen proberen in te lossen.

Als je autistische mensen beter wil leren kennen, kan dat het best door uw licht op te steken bij autismeorganisaties, voordrachten bij te wonen van autistische mensen en hun omgeving (ouders, partners, …) of van beroepskrachten die dag in dag uit samenwerken met hen. Dan komt u misschien te weten dat autistische mensen niet alleen afgezonderd of buiten de samenleving leven. Het kan ook een van uw collega’s of leidinggevenden zijn, een van uw vrienden of kennissen, uw favoriete stamgast in uw kroeg, of die vriendelijke medewerkster in de supermarkt die altijd perfect weet waar uw geliefde merk van apennootjes ligt. Dat betekent geenszins dat u ook autistisch zou kunnen zijn zijn, maar wel dat u kansen te over hebt om autistische mensen te leren kennen, en ermee rekening te houden, zelfs zonder dat ze aangeven autistisch te zijn.