Sophie, lezeres van deze blog, vraagt zich af wat zoal de favoriete plekken zijn voor autistische mensen. Ze wil graag vrijetijdsactiviteiten organiseren voor haar stage met autistische volwassenen, en zou graag inspiratie vinden welke plaatsen voor hen volgens mij het meest zouden bevallen.

Het is in de eerste plaats natuurlijk afhankelijk van de persoon in kwestie wat zijn of haar favoriete plek is. Het kan voor de ene autistische persoon belangrijker zijn voor de andere op welke plaats een bepaalde activiteit doorgaat, of waar h/zij het liefst naartoe gaat of is. Ik kan me best voorstellen dat er ook autistische mensen zijn die helemaal geen favoriete plek hebben.

Als ik artikels, blogs, en publicaties over autisme en autistische mensen en hun geliefde ruimtes mag geloven, kan je autistische personen vooral een plezier doen met

• verlaten, geïsoleerde, rustige plaatsen in de natuur, zoals parken, bossen, wouden of stranden waar ze, al dan niet met hun huisdier (zoals een hond), met iemand die ze graag hebben of alleen kunnen dwalen, wandelen, sporten, of mediteren
• bibliotheken of boekhandels; waar ze ongestoord opgaan in grasduinen over hun interesses,
• musea of kunstgaleries, waar ze in een rustige omgeving van hun geliefde kunstvorm of geschiedenis kunnen genieten,
• gyms of fitnesscentra, waar ze zich volop kunnen geven aan sport en lichaamsbeweging om te ontspannen,
• en niet in het minst specifiek ingerichte ruimtes waar ze kunnen genieten van gedimde verlichting, verkwikkende massage, zachte textuur of kalmerende geuren.

Het kan best zijn dat heel wat autistische mensen graag op bovenvermelde plaatsen zijn, maar ik zou het niet willen veralgemenen. Er zijn beslist ook personen met autisme die een gloeiende hekel hebben aan de natuur, aan bibliotheken of musea, aan lichaamsbeweging in gyms of fitnesscentra of voor hen specifiek ingerichte ruimtes. Nee, zij vinden misschien net hun piekervaring op een kermis, in een pretpark, in een disco of danstent of op een festivalweide, in een supermarkt of winkelcentrum, zolang ze maar weten met wie, tot wanneer en waarom ze daar precies zijn.

Uiteindelijk kan ik alleen maar vertellen over de favoriete plekken vanuit mijn eigen autismebeleving, die kadert binnen mijn eigenheid als mens met een eigen begaafdheid, stressdrempel, leer – en begripsvermogen en mogelijkheid om aan te geven wanneer het goed en wanneer het genoeg is.

• Een overzichtelijke omgeving: Ik ben graag in een omgeving waar ik overzicht kan hebben over wat er gebeurt, en wat er aan de gang is.
• Een omgeving met een beperkte hoeveelheid zintuiglijke prikkels tegelijkertijd: Ik weet graag vooraf of en hoe lang een activiteit zal plaatsvinden in een omgeving met veel verschillende zintuiglijke prikkels. Het is voor mij wel aangenamer als de verlichting, het geluid, de geuren, de inrichting … eerder gedempt zijn, of minstens voorspelbaar. Ik vind het overigens niet zo erg in een omgeving te zijn met veel zintuiglijke en/of sociale prikkels, zolang dit een specifiek doel ten goede komt, zolang ik daar op dat moment toe in staat ben en zolang ik weet hoe lang het duurt.
• Een omgeving zonder al te veel verschillende sociale prikkels: Ik geef er vaak de voorkeur aan om in een omgeving te zijn waarin ik alleen of in beperkt gezelschap ben, zodat ik niet overweldigd ben door sociale verwachtingen. Het kan ook goed zijn om uitwegen te voorzien in omgevingen waar er wel veel sociale stimuli zijn.
• Een vertrouwde omgeving: Ik ben graag in omgevingen waar ik al eens geweest ben of geen al te erge negatieve ervaringen heb meegemaakt. Niet noodzakelijk alles in een bepaalde omgeving hoeft vertrouwd te zijn, maar ik heb wel graag bepaalde aanknopingspunten die vertrouwd zijn.
• Een omgeving die verband houdt met wat mij bijzonder interesseert: Ik hou van omgevingen die een link hebben met thema’s die mij fascineren of waar ik veel interesse in heb, zoals een museum, een park, een winkel die gespecialiseerd is in mijn interessegebied. Toch vind ik het ook leuk een andere invalshoek te vinden in die interesse, dus voor de hand liggende omgevingen, waar ik al teveel in ben geweest of die mij overweldigen door die interesse, vind ik dan weer niet zo leuk.

Tot slot vind ik het vooral belangrijk de persoon in kwestie zelf te vragen of te laten ervaren wat zijn of haar favoriete plaats is, als die dat heeft natuurlijk. Het kan best dat al de bovenvermelde omgevingen voor sommige autistische mensen bijvoorbeeld helemaal niet zo positief zijn. Het belangrijkste is volgens mij nog altijd contact te maken met de betrokkene en eventueel ook diens omgeving, om te weten wat iemand het liefste heeft.