Ik vind het een onmogelijke vraag, die ‘als ik voor één dag iemand anders kon zijn’. En toch lijkt er maar één antwoord mogelijk: ‘Iemand anders’. Aangezien ik veronderstel mezelf te zijn, zou ik die dag ‘iemand anders’ zijn. Ook al is het idee van iemand anders te zijn erg oncomfortabel en verwarrend. In het andere geval, als ik mezelf niet zou zijn op dit moment, zou ik ervoor kiezen een dagje zonder spreekwoordelijke make-up, zonder compensatie of camouflage, door te brengen. Een enkele dag zou de wereld het wel uithouden met mezelf. Ook al zou ik het natuurlijk aan niemand zeggen dat ik die dag mezelf zou zijn. En dan zou ik snel weer zijn wie ik altijd was, wie dat ook moge geweest zijn.

Deze vraag vind ik zo vreselijk dat ik hoop dat ze nooit meer gesteld krijg in een gesprek of interview. Het is me helaas al meerdere keren overkomen tijdens sollicitatiegesprekken. Alleen al het vooruitzicht op een dag iemand anders zijn, zonder me daarop te kunnen voorbereiden, zou zoveel veranderingen in mijn routine en omgeving teweegbrengen dat ik er het moment dat de vraag gesteld werd overweldigd en gespannen door geraakte.

Ik lees graag hoe andere autistische mensen antwoorden op deze en soortgelijke vragen. Sommigen kiezen ervoor zichzelf te blijven, maar daarmee schieten ze zichzelf in de voet. Dat kan natuurlijk niet. De vraag is nu net om iemand anders te zijn dan ze zijn op het moment dat de vraag gesteld wordt. Tenzij ze daarmee bedoelen dat ze hun eigenheid nog niet hebben ontdekt of geaccepteerd. In dat geval hoop ik dat ze een dag zichzelf kunnen worden, hun eigenheid vinden en die hopelijk nog accepteren ook. Ik kan het me niet voorstellen, maar ik denk dat het voor hen een vermoeiende dag zou worden. Nog vermoeiender dan leven met autisme zelf.

Als het mogelijk zou zijn, zou ik best wel eens willen ruilen met anderen, zoals Miss Universe, de president, mijn liefste, een beroemde acteur of actrice, iemand uit een andere cultuur, met een professional in autisme, of met iemand met een totaal andere levensstijl. Niet zozeer om een indruk te krijgen hoe diens leven eraan toe gaat, verre van. Eerder om mezelf er later van te vergewissen dat ik hen niet moet benijden of beklagen, dat het anders-zijn van die mensen weliswaar de moeite waard is maar niet dermate dat ik ernaar moet streven hen te imiteren of te willen zijn.

Ik heb me vaak afgevraagd wat iemand met deze vraag nu precies wil bereiken. Als een interviewer in, bijvoorbeeld, een sollicitatiegesprek, deze vraag stelt, wil h/zij waarschijnlijk de verbeeldingskracht, het inlevingsvermogen, de creativiteit, de persoonlijke interesses en voorkeuren, de waarden en ambities van de geïnterviewde peilen. Om te weten te komen waar de persoon die voor hem of haar zit naartoe wil in het leven.

In elk geval zou ik na een dag iemand anders te zijn geweest, alvast blij zijn dat ik weer zou mogen terugkeren naar mijn leven voorheen, en terug iemand anders worden dan ik die ene dag in mijn leven was. Dan zou ik weer mijn taak opnemen, zoals veel mensen om me heen, om, zoals in de mythe van Sisyphus, vergeefs mezelf te worden, mijn eigenheid te ontdekken en ondertussen te genieten van de terugval.