Of er medicatie bestaat voor autisme, vroeg een vrouw (met autisme, liet ze weten) me enkele dagen geleden via het formulier op deze blog. Het is een vraag die ik wel meer krijg, en die ik om allerlei redenen meestal niet of heel beknopt beantwoord. Niet zozeer omdat ik geen arts ben of geen verstand zou hebben van medicatie. Welnee, ik ben zo terughoudend omdat ik het zoiets persoonlijk vind, dat mijn antwoord alleen maar (nog meer) verwarring zou kunnen zaaien. Of dat mijn woorden uiteindelijk zouden kunnen leiden tot een (potentieel) gevaarlijke situatie.

Wanneer ik dan toch antwoord, is dat om degene die mailt daarop te wijzen, en dat ervaringsuitwisseling op het internet niet de juiste basis is om beslissingen op vlak van medicatie te nemen. Het zou natuurlijk kunnen volstaan te antwoorden met ‘nee’. Nee, er bestaat geen medicatie voor autisme. En nee, er is geen medicatie die tot een of andere vorm van ‘genezing’ leidt van autisme. Hoe je medicatie ook definieert, wie je die medicatie ook toedient (persoon met autisme of omgeving), en hoe je die genezing ook wil zien.

Zoals altijd is er evenwel een maar.  Je bent immers niet je autisme, je bent zoveel meer. Er is zowel een innerlijke als een uiterlijke omgeving die bij iedereen met autisme voortdurend verandert. De ene persoon en diens omgeving kan met die verandering al beter om dan de andere. Dat kan het leven flink lastig maken. Niet alles kan volledig aangepast worden, en iedereen heeft grenzen in het omgaan met veranderende invloeden.

Soms helpt medicatie om de last met jezelf of de omgeving te verminderen. Samen met overzicht bieden van wie wat verwacht, hoe mensen denken, hoe je jezelf kan voorbereiden, hoe je jezelf kan beredderen en wat je moet leren aanvaarden. En nog heel wat andere technieken en vaardigheden om het leven toch leefbaar te maken voor zoveel mogelijk mensen en vooral voor jezelf. Daarbij zijn er altijd gewenste, verwachte, onverwachte en ongewenste effecten.

In mijn geval helpt medicatie bijvoorbeeld voor een minder angstig leven, minder panikeren en impulsieve handelingen stellen, minder pijn ervaren door gespannenheid en een betere concentratie. De plaats van die medicatie in therapie en in mijn leven is, logischerwijs, met mijn ontwikkeling en gemoedstoestand mee geëvolueerd. Eigenlijk evolueert medicatie voortdurend – in vorm, soort, dosis, belang – en staat het voortdurend in verhouding tot andere hulpmiddelen of technieken of oplossingen. Mocht ik gewoon ‘mijn pilletjes’ nemen, en mijn levensstijl of denken onveranderd laten, dan zou die medicatie weinig of in elk geval geen positief effect geven.

Op geregelde tijdstippen is daarvoor dus afstemming nodig met een specialist. De rol van de huisarts, zowel voor belangrijke beslissingen over medicatie voor psychische als lichamelijke aangelegenheden, is bij mij dus eerder beperkt. Ik vind het wel belangrijk bij een huisarts langs te kunnen voor noodsituaties en doorverwijzing indien nodig. Dat is uiteraard ieders vrije keuze. Voor sommige mensen speelt medicatie niet zo’n grote rol en volstaat een huisarts, eventueel aangevuld met therapie. Zo heeft de huisartsenpraktijk waar ik ga sinds een hele tijd ook twee psychologen die geregeld consultaties houden, en mogelijks doorverwijzen.

Een vraag over medicatie kan volgens mij nooit beantwoord worden met ervaringen over bepaalde geneesmiddelen. Volgens mij heeft niemand er iets aan als ik zeg dat ik door geneesmiddel x 10 kg ben aangekomen of afgeslankt, of dat ik sinds geneesmiddel y alleen nog blogs over autisme schrijf.  In zo’n geval wil ik eerder focussen op de communicatie met de psychiater die mij begeleidt, hoe ik het aangebracht heb en hoe zij gereageerd heeft. Het is volgens mij immers heel moeilijk om zelf uit te maken of bepaalde signalen van je lichaam (bloeddruk, stofwisseling, wisseling van temperatuur) en je goed of slecht voelen een verband houden met medicatie of bepaalde andere omstandigheden.

Jammer genoeg doen veel mensen (met/zonder autisme) dat wel op fora en soms ook op blogs. Het helpt misschien om te ventileren, maar het is goed erbij stil te staan dat soms ook nefast kan uitdraaien. Ook filosofische spielereien over samenzweringscomplotten, zogenaamd veranderende samenlevingsstructuren of de commerciële druk van Big Pharma doen volgens mij meer kwaad dan goed.  Dan zou ik toch eerder kijken naar het ‘presenteïsme’ (doordoen ondanks dat je niet meer kan) of liever naar wat wel mogelijk is of wordt. Onder andere dankzij medicatie, maar vooral door mensen, die allemaal hetzelfde gemeen hebben: graag gezien worden om wie ze (willen) zijn.