Van Ann-Sophie (26) kreeg ik eergisteren een mailtje met de vraag welke online testen voor autisme ik haar zou aanraden. Ann-Sophie is al eens in contact met mensen met autisme, maar het was vooral haar voormalig vriendje dat haar aanraadde zich te laten testen op autisme. Ze wil graag weten wat daar van aan is. Al heeft ze haar bedenkingen : ‘Ik ben vrouw, goed ontwikkeld, niet onknap en ik werk, heb behoorlijk wat verantwoordelijkheden, ik kan mijn eigen was doen en weet meer dan een ei te bakken. Zou ik dan autisme kunnen hebben?’.

Dankjewel Ann-Sophie, voor je mailtje, en voor je vraag. Ik ga eerst bekennen dat ik niet zo tuk ben op online testen en een (zelf)diagnose autisme los van de context waarin je hebt te horen gekregen dat je autisme zou kunnen hebben. Die uitspraak van je voormalige vriend kan immers zoveel betekenen. Ik kan bovendien alleen maar gissen welk beeld hij heeft van mensen met autisme, en hoe hij jou daarmee vergelijkt.

Daarnaast denk ik dat jouw beeld over mensen met autisme ook niet helemaal strookt met de realiteit. Er zijn echt wel goed ontwikkelde, knappe vrouwen met autisme, die werken, met verantwoordelijkheden, die hun eigen was kunnen doen en meer dan een ei weten te bakken. Maar er zijn ook vrouwen met autisme die meer beperkingen hebben. Je hebt wel gelijk in de zin dat autisme bij mannen meer in de kijker staat, en je vrees (als die er is) dat je als vrouw op een verkeerde diagnose zou kunnen stuiten is dat volgens mij wel terecht. Maar … dat helpt jou wellicht niet verder, en ik ken jou ook niet genoeg om te zeggen dat je al dan niet autisme zou kunnen hebben.

Wat die online testen betreft, die ken ik al iets beter, en daar zou ik toch voorzichtig mee zijn. Er bestaan heel wat apps en online tests die vooral kijken naar bepaalde aspecten van jou, zoals je ze op dat moment te kennen geeft, en verengen die tot een diagnostisch resultaat. Met andere woorden: het kan best dat deze apps en tests aangeven dat je, bijvoorbeeld, mogelijks autistische trekken zou kunnen hebben, maar het zou evengoed ook met iets heel anders (schuldgevoel, vermoeidheid, levensproblemen) te maken kunnen hebben.

Jouw vraag is ook door het Vlaamse kenniscentrum Autisme Centraal beantwoord. Zij raden voor volwassenen, vooral normaal begaafde (zoals jij er vermoedelijk een bent), de Autism Questionnaire (AQ) van Prof. Simon Baron-Cohen aan. Ook zij raden aan voorzichtig te zijn met de interpretatie van de resultaten.

Overigens kan je volgens mij ook beter een getuigenis van een vrouw met autisme in de buurt, aan een zogenaamd inleefmoment  van de Vlaamse ouder – en familievereniging voor autisme deelnemen of gewoon een van de boeken van ervaringsdeskundigen of deskundigen lezen, een kijkje nemen op de website Participate Autisme (met filmpje van ervarings – en andere deskundigen) of een blog als deze lezen.

Er zijn immers heel wat testen in de omloop die eerder psycho-recreatief dan informatief zijn, zoals die van Psychologie Magazine, Mentaal Beter, PsyQ of Informedics. Een online-test die quasi gelijkt op de AQ-test is die van Autistje (niet verwant met Tistje). Op de website van Pas Nederland kan je tevens enkele tests (in excel-formaat) en checklists vinden.

Op de website van de Nederlandse psychologe Annelies Spek kan je een Nederlandse vertaling van deze test (en de normen) vinden. Op haar site staat echter ook : “Mocht u zelf (nu of in de toekomst) onderzocht worden op dit gebied, dan is het raadzaam om deze instrumenten niet van tevoren te bekijken. Zo zorgt u ervoor dat u zoveel mogelijk ‘blanco’ het onderzoek in gaat”. 

Daarbij aansluitend zou ik willen afronden met het advies om bij jezelf na te gaan waarom je zou willen weten of de bewering van je ex-vriendje klopt, of je anders-zijn of last daarvan ervaart en wat je denkt dat er zou veranderen mocht je inderdaad uit zo’n test merken dat je (een vermoeden van) autisme zou hebben.

et is volgens mij vooral belangrijk om wat je ervaart niet enkel naar een diagnostische taal te vertalen maar ook ruimer te kijken (naar invloeden van je levensverloop), eventueel met een psychotherapeut of psycholoog die wat af weet van autisme. Wat jou uiteraard niet moet tegenhouden om je niets aan te trekken van wat ik zeg en gewoon je zin te doen.