De voorbije jaren kreeg ik via mijn blogmail af en toe vragen van mensen met en zonder autisme naar tips om een betere relatie met hun huishoudhulp te verkrijgen. Een huishoudhulp is een man of vrouw in dienst bij een bedrijf die aan huis komt om een aantal huishoudelijke taken uit te voeren.

Sinds een jaar of drie ben ik immers actief gebruiker van zo’n huishoudhulp (via het systeem van ‘dienstencheques’) en schreef ik op deze blog al af en toe over mijn ervaringen met deze hulp. Uit eigen ervaring en uit mails versta ik dat het niet vanzelfsprekend is, of je nu autisme hebt of niet, om met zo’n hulp overweg te kunnen. Daarom enkele tips die misschien ook voor mensen zonder autisme handig kunnen zijn.

Tip 1  Maak eerst een overzicht van alle alternatieven en weet wat je zelf verwacht

Een eerste tip is om vooraleer je zo’n huishoudhulp inschakelt een overzicht te maken van alle alternatieven en te weten wat je zelf verwacht, of je zo’n hulp in huis aankan en wat je zelf nog kan doen. Behoorlijk huishouden is een klus die, zeker in vergelijking met loonarbeid of ondernemen, meer energie vraagt en sterk onderschat wordt. Anderzijds wordt de psychologische impact van een vreemde in huis toelaten ook onderschat. Per slot van rekening is thuis de meest intieme plek die je hebt.

Enkele vragen die je jezelf kan stellen zijn : Hoe erg vind je het om een ‘vreemde’ in huis toe te laten? Volstaan je eigen inspanningen om je woning schoon genoeg te maken? Wil je een hulp van een organisatie of bedrijf (binnen welzijnswerk, thuiszorg, zorg voor personen met een handicap of op de privé-markt) of kies je toch voor een kennis, vriend of familielid (je moeder bv) ? Kies je voor een thuiszorgdienst (goedkoper maar betuttelend), een dienstenchequebedrijf (duurder maar af en toe toezicht en bijsturing nodig) of wil je eerder een hulp zonder contract (wat eigenlijk verboden is)?

Tip 2   Wees goed voorbereid voor je aan de slag gaat met een huishoudhulp

Een tweede tip is absoluut goed voorbereid te zijn. Ik heb mezelf een jaar of drie concreet en mentaal voorbereid om een huishoudhulp in huis te nemen. Vooraf is het niet alleen belangrijk zicht te krijgen op welke taken je zelf wil uitbesteden maar ook welke organisaties of bedrijven in de streek welke diensten tegen welke voorwaarden  aanbieden.

Zo vult de ene dienst of organisatie ‘thuishulp’ anders in dan een andere dienst of gebeurt de communicatie alleen op een bepaalde wijze (bereikbaar via mail of alleen via telefoon).  Bepaalde organisaties of diensten werken bovendien met een (lange of langere) wachtlijst. De ene organisatie heeft liever dat je thuis blijft bij de hulp, een andere laat het aan jou over en nog een ander is er zeker van dat je hulp het alleen kan. Het kan ook handig zijn te weten welke taal de hulp spreekt: eenvoudig of gevorderd Nederlands, Doventaal, streekgebonden of ander dialect, een wereldtaal of eerder een regiotaal?

Enkele vragen die je jezelf kan stellen : Heb je voldoende zicht op mogelijke kosten (kost per uur van de hulp, eventuele vervoer – en parking kost, mogelijke belasting-aftrek of integratie in zorgbudget)? Kan je dit in je budget waarmaken? Heeft de huishoudhulp je vooraf gecontacteerd om zich voor te stellen (via telefoon of mail) ? Weet je hoe laat de hulp begint? Kan je hem of haar op dat moment ontvangen en uitleggen wat te doen of heb je iemand die jou kan bijstaan? Heb je alle nodige documenten getekend en een verzekering voor het geval de huishoudhulp iets overkomt?

Tip 3  Zorg voor degelijk materiaal en alles om het werk uit te voeren

Een derde tip is nog belangrijker, namelijk de zorg voor degelijk materiaal. Zonder dit materiaal in huis is een hulp nemen volgens mij een verloren kost. Soms krijg je een foldertje mee van de organisatie waar je poets – of huishoudhulp werkt, soms maakt hij of zij zelf een overzichtje wat hij of zij nodig heeft. Ook op het internet of in de openbare bibliotheek vind je heel wat overzichtjes. De kans bestaat dat je huishoudhulp een ander idee heeft over ecologisch huishouden (gebruik van producten, sorteren van afval) of ecologisch leven in het algemeen. Probeer in zo’n geval de ander vooral niet te overtuigen, maar tot een vergelijk te komen, en focus je op je doel: een properder huis.

Enkele vragen die je jezelf hierover kan stellen : Heb je alle materiaal in huis dat nodig is om de huishoudhulp toe te laten zijn of haar werk te doen? Zijn alle licht ontvlambare en bijtende producten en producten waar gevaar op aangeduid staat verwijderd? Zijn alle stokken en bezems minstens 150 cm lang? Is er een goede stofzuiger aanwezig (evenals stofzuigzakken, en verlengdraad) ? Zijn er voldoende dweilen, sponsen en doeken in voorraad?

Tip 4  Maak een realistisch maar duidelijk takenpakket op

Een vierde en voorlaatste tip gaat over wat veel gebruikers van thuishulp over het hoofd lijken te zien: een realistisch maar duidelijk takenpakket. Niet alleen voor de thuishulp. Ga er dus niet van uit dat die wel weet hoe het moet. Een huishoudhulp kan veel kennen over producten, materiaal, technieken, maar kent jouw woning niet noch je gewoontes of gevoeligheden.

Natuurlijk heb je als gebruiker of klant ook bepaalde taken. De thuishulp gastvrij onthalen bijvoorbeeld, zijn of haar werk waarderen en feedback geven als er iets beter kan. Vanzelfsprekend is op tijd opstaan en gekleed zijn, je huishouden zelf hygiënisch en verzorgd houden, voorzien in betaling en een versnapering (koffie/thee/frisdrank) ook belangrijk.

Daarnaast is het volgens mij ook beter dat je duidelijk maakt dat hij of zij zich vooral niet thuis moet voelen. Dat is belangrijk om te benadrukken omdat je anders het risico loopt dat hij of zij het op zijn of haar manier doet, in plaats op jouw manier. Om nog maar te zwijgen van bepaald grensoverschrijdend of ongewenst gedrag van sommige thuishulpen.

Een realistisch maar duidelijk takenpakket voor de huishoudhulp kan je het best opstellen door ofwel in je hoofd ofwel op papier een lijst samen te stellen van alle mogelijke huishoudelijke taken. Om vervolgens deze lijst zelf uit te voeren, waarbij je de tijd opneemt hoe lang jij er over doet, inclusief uithalen en opruimen van materiaal. Eens dat gedaan is, kan je een lijstje maken van wat je binnen drie en een half uur verwacht. Als een huishoudhulp vier uur komt, heb je immers al gauw een half uur kwijt aan pauze en diversen.

Tip 5   Maak regelmatig tijd voor een gesprek met je huishoudhulp ! 

Tot slot, laatst maar niet in het minst, is er die vijfde tip: maak regelmatig tijd voor een gesprek met je huishoudhulp zodat jullie op dezelfde golflengte blijven. Sommige thuishulpen verkiezen een volgschrift, anderen sms’en liever, maar een gesprek van mens tot mens kan wonderen doen. Ingeval van opmerkingen over het werk van de thuishulp is het goed dit zo snel mogelijk aan de werkgever van de thuishulp te melden. Niet wachten dus tot de wrijvingen zich ophopen. Mogelijks kan je gebruik maken van een van de vele bestaande checklisten (zoals deze hieronder) om uit te maken waar je precies wrijvingen over hebt.

Een gesprek kan op allerlei vlak nuttig zijn. Soms heeft die hulp iets opgemerkt in je woning wat je nog niet is opgevallen, heeft hij of zij tips, soms ook vragen die hij of zij aanvankelijk niet durfde of wilde stellen. Daarnaast kan een gesprekje ook het moment zijn om positief te zijn over wat goed is gedaan, of net uit te maken of je beter een andere, iemand die je meer vertrouwt, vraagt. Niet iedereen is zo goed in deze gesprekjes – ik ben er zelf ook geen held in – maar het kan helpen om hierin te blijven oefenen en bevordert de relatie tussen jou en de thuishulp.